Ó Malinalli, ef þeir bara vissu! Ef þeir gætu séð þig morguninn 15. mars 1519 þegar Drottinn af Potonchán gaf þér, ásamt nítján þræla, þessum skeggjaða og sveitta útlendingi, til að innsigla vináttusáttmála.
Og hún var varla stelpa, nakin nema hreinleikaskelin hangandi í mitti hennar og lausa svarta hárið sem huldi axlir hennar. Ef þeir vissu óttann fannst þér hversu gífurlegt það var að fara, hver veit hvert, með þessum skrýtnu mönnum með óskiljanlegar tungur, skrýtinn föt, vélar með eldmunni, þrumandi og dýr svo risastór, svo óþekkt, að það var trúað í fyrstu að ókunnugu fólkið sem reið á þá voru tvíhöfða skrímsli; angistin við að klífa þessar fljótandi hæðir, að vera miskunn þeirra verna.
Enn og aftur skiptir þú um hendur, það voru örlög þín sem þræll. Tamañita, foreldrar þínir seldu þig til Pochtec kaupmanna, sem fóru með þig til Xicalango, „staðinn þar sem tungumálið breytist“, til að selja aftur. Þú manst ekki lengur eftir fyrsta húsbónda þínum; þú manst eftir seinni, herra Potonchán og vakandi auga þrælameistarans. Þú lærðir tungumál maja og að bera virðingu fyrir guðunum og þjóna þeim, þú lærðir að hlýða. Þú varst einn sá fallegasti, þú losaðir þig við að vera boðinn guð regnsins og varpað í botn hins helga cenote.
Þennan heita morgun í mars huggarðu þig af orðum chilamsins, hins guðdómlega prests: „Þú verður mjög mikilvægur, þú munt elska þar til hjarta þitt brestur, Ay del Itzá Brujo del Agua ...“ Það huggar þig að eiga félaga, forvitni fjórtán eða fimmtán ára hjálpar þér, því enginn veit fæðingardaginn þinn eða staðinn. Rétt eins og þú, þá vitum við aðeins að þú ólst upp í löndum herra Tabs-cob, ranglega borin fram af ókunnugum eins og Tabasco, á sama hátt og þeir breyttu nafninu í bæinn Centla og nefndu það Santa María de la Victoria, til að fagna sigri.
Hvernig varstu, Malinalli? Þú birtist á strigum Tlaxcala, alltaf klæddur í huipil og með hárið niðri, alltaf við hliðina á Hernando Cortés skipstjóra, en þessi málverk, bara teikningar, gefa okkur ekki skýra hugmynd um eiginleika þína. Það er Bernal Díaz del Castillo, hermaður frá Cortés, sem mun gera talaða andlitsmynd þína: „hún var myndarleg og uppáþrengjandi og fráleit ... við skulum segja hvernig doña Marina, enda kona jarðarinnar, hvað hún hafði karlmannlegt átak ... við sáum aldrei veikleika í henni, en miklu meiri fyrirhöfn en konu ...
Segðu mér, Malinalli, gerðist þú virkilega kaþólskur í þeim mánuði sem ferðin stóð þar til þú komst að strönd Chalchicoeca, í dag Veracruz? Jerónimo de Aguilar, tekinn til fanga árið 1517 þegar Mayar sigruðu Juan de Grijalva, var sá sem þýddi orð Fray Olmedo á Maya og þannig létu þeir þig vita að dýrkaðir guðir þínir voru rangir, þeir voru illir andar og að það var aðeins einn einstakur guð en hjá þremur mönnum. Sannleikurinn er sá að Spánverjar voru hvattir til að skíra þig, þar sem hann var bannfærður sem svaf hjá villutrúarmanni; Þess vegna helltu þeir vatni á höfuðið á þér og breyttu jafnvel nafni þínu, héðan í frá værir þú Marina og þú ættir að hylja líkama þinn.
Var fyrsta ástin þín Alonso Hernández de Portocarrero, sem Cortés gaf þér? Aðeins þrjá mánuði varstu hans; Um leið og Cortés áttaði sig, þegar hann tók á móti sendiherrum Motecuhzoma, að sá eini sem talaði og skildi Nahuatl varst þú, varð hann elskhugi þinn og setti Juan Pérez de Arteaga sem fylgdarmann sinn. Portocarrero lagði af stað til spænska konungsríkisins og þú myndir aldrei sjá hann aftur.
Elskaðir þú Cortés manninn eða varstu dreginn að krafti hans? Varstu ánægður með að yfirgefa ástand þræla og verða mikilvægasta tungumálið, lykillinn sem opnaði dyr Tenochtitlans, því að ekki bara þýddir þú orð heldur útskýrðir þú fyrir sigrinum hugsunarháttinn, leiðirnar, trú Totonac, Tlaxcala og mexíkó?
Þú hefðir getað sætt þig við að þýða en þú fórst lengra. Þarna í Tlaxcala ráðlagðir þú að höggva af höndum njósnara til að þeir virði Spánverja, þar í Cholula varaðir þú Hernando við að þeir ætluðu að drepa þá. Og í Tenochtitlan útskýrðir þú banvæni og efasemdir Motecuhzoma. Á sorglegu nóttinni barðist þú við hlið Spánverja. Eftir fall Mexíkaveldis og guðanna eignaðist þú son eftir Hernando, Martincito, einmitt þegar kona hans Catalina Xuárez kom, sem myndi deyja mánuði síðar, í Coyoacan, kannski myrtur. Og þú myndir fara aftur, árið 1524, í Hibueras leiðangrinum og skilja barnið þitt eftir í Tenochtitlan. Í þessum leiðangri giftist Hernando þér Juan Jaramillo, nálægt Orizaba; Úr því hjónabandi myndi dóttir þín María fæðast, sem árum seinna myndi berjast við arfleifð „föður síns“, þar sem Jaramillo erfði allt frá systursonum seinni konu hans, Beatriz de Andrade.
Síðar, með blekkingum, myndi Hernando taka Martin frá þér til að senda hann sem síðu fyrir spænska dómstólinn. Ó, Malinalli, sástu eftir að hafa gefið Hernando allt? Hvernig dóstu, stunginn í hús þitt við Moneda götu einn morguninn 29. janúar 1529, samkvæmt Otilia Meza, sem segist hafa séð dánarvottorð undirritað af Fray Pedro de Gante, svo að þú myndir ekki bera vitni í gegn Hernando í réttarhöldunum sem gerð voru? Eða dóstu úr pestinni, eins og dóttir þín lýsti yfir? Segðu mér, truflar það þig að þú sért þekktur sem Malinche, að nafn þitt sé samheiti við hatur á því sem er mexíkóskt? Hvað skiptir það máli, ekki satt? Fá voru árin sem þú þurftir að lifa, mikið það sem þú náðir á þessum tíma. Þú lifðir ástir, umsátur, stríð; þú tókst þátt í atburðunum á þínum tíma; þú varst móðir afbrigðinga; þú lifir ennþá í minningu frá Mexíkó.
